Karnesi kötü diye çocuğunuzu cezalandırmayın Çocuklu ailelerde karne dönemleri hem sevinç hem hüzünlü anlar yaşanır. Kötü karneyle gelen hüznü çocuklar için ceza gerekçesi yapmak ise “ônun geleceğini de olumsuz etkilemek” anlamına geliyor. Ceza korkusu çocukları yalan söylemeye itebiliyor. Bu yüzden gergin, kavgacı, kaygılı olabiliyorlar. Uzmanlar, “çocuklarınızın psikolojisini bozacak davranışlardan kaçının” tavsiyesinde bulunuyorlar.
Bu konuda, Liv Hospital Uzman Klinik Psikolog İrem Can Esenkaya, “karne başarısı hayat başarısını ölçmez” diyor ve şunları söylüyor:
“Anne babalar, düşük karne başarısına kızmak yerine, yapıcı yaklaşarak karnede yaşanan başarısızlığa neyin neden olduğunu çözmek için adım atmalı. Bu yapıcı yaklaşımla, öğrenci hem aile desteğini hissetmiş olur, hem de problem çözmeye dair olumlu bir rol modeli gözlemlemiş olur.” CEZA VERMEK NOTLARI DÜZELTMEZ Psikolog İrem Can Esenkaya, anne babaları şu tavsiyelerde bulunuyor: “Bazen okul başarısızlığı, özel öğrenme güçlüğü, depresyon, aile içi iletişim problemleri, çocuğa karşı olan tutumlarda ya da aile genelinde disiplinsizlik ya da bir derse karşı olan ‘bu konuda başarılı olamayacağım’ düşüncesinden de kaynaklı olabilir. Kötü bir karne ile karşılaşan ebeveyn bunu bir felaket olarak değil, bir uyarı işareti olarak görüp, çocuğun hangi alanda desteğe ihtiyacı varsa bunu tespit ederek, gerekli kaynaklara yönlendirebilir. Zaman zaman bunu yaparken bir uzman görüşüne başvurmak gerekli olabilir. Öğrenme bozukluğu ya da ders tutumları gibi konularda çocuk bireysel terapiye yönlendirilebileceği gibi, aile ile ilgili olan sorunlarda, aile terapisi çocuğun sorunlarının çözümünde yararlı olabilir.”
PROBLEMİN NE OLDUĞU ÖNEMLİ
“Karnesindeki notlar düşük olan bir öğrenci cezalandırılmak yerine ya da o çocuğun başarılı olamayacağını düşünmek yerine, problemin ne olduğuna odaklanmak, daha yapıcı bir sonuç verecektir. Ailesinin düşük karne başarısına kızmak yerine bunu düzeltmek üzere yapıcı faaliyetlere geçtiğini gören çocuk veya ergen hem aile desteğini hissetmiş olur, hem de problem çözmeye dair olumlu bir rol modeli gözlemlemiş olur.”
ÇOCUĞUNUZU BAŞKA ÇOCUKLARLA KIYASLAMAYIN”
Psikolog Esenkaya, ceza konusunda olduğu gibi ödül konusunda da dengeli davranılması gerektiğini belirtiyor ve şunları öneriyor: - Fazla cezalandırıcı olmak ve sert tepki göstermek, kızmak, bağırmak gibi çocuğun okuldan soğumasına ve kendisini değersiz hissetmesine sebep olabilecek davranışlar yerine karne başarısızlığı yolunda gitmeyen bir şeylerin sinyali olarak görülüp, yapıcı bir şekilde düzenlemeye gidilmelidir.
- Karne zamanı alınması vaat edilmiş ödüller, çocuk anne baba ile ortak karar verilen bir başarıya ulaştıktan sonra alınmak üzere ertelenmelidir. Örneğin karnesinde Türkçe notu 3 olan çocuk üst üste 2 Türkçe sınavından 80 üzeri alana kadar söz verilen hediye alınmamalıdır. Ne zaman alınacağına dair anlaşma çocukla ailenin vereceği “gerçekçi” bir zaman olmalıdır.
- “Sen de böylesin zaten” gibi bir yaklaşımdansa “daha iyisini yapabilirsin, bunun için nelere ihtiyacın olduğuna bir bakalım” yaklaşımını benimsemek gerekir.
- Nerelerde zorlandığını anlamaya çalışmak, bunun için gerektiğinde bir uzmandan destek almak gerekebilir. Sorunların kaynağında okulun mu, ailenin mi ya da çocuğun kendi zorlanmasının mı olduğu tespit edilmelidir.
- Çocuğun başarısızlığının kaynağını tespit etmek için rehberlik servisinden yardım alınabilir. Çocuk terapiye götürülmeye karar verilirse, terapist ve rehberlik servinsin arasında koordinasyon sağlanmalıdır.
- Akademik başarı ile hayat başarısı korelasyonun çok düşük olduğunu anne babalar kendilerine hatırlatmalı ve kendilerini gerçek dışı kaygılara sürüklememelidir.
- Çocuğun kendilik değerinin başarılı ya da başarısız notlarıyla anlam bulmadığı, anne-baba için onun her şartta değerli olduğu hissettirilmelidir.
|
